Je huis ventileren d.m.v. balansventilatie

Nieuwe woningen in Nederland hebben vaak balansventilatie. Je herkent het aan de ventielen in je hele woning: in de woonkamer, slaapkamers, keuken en badkamer. Het systeem zuigt schone lucht van buiten aan en voert vervuilde lucht af. Balansventilatie heet zo omdat dit ventilatiesysteem evenveel lucht aanvoert als afvoert: aan- en afvoer zijn in balans. Meestal zit er ook een warmte-terugwin unit in (wtw): die warmt de koude lucht die binnenkomt op met de warmte van de afgevoerde lucht. Dat maakt balansventilatie een erg energiezuinig ventilatiesysteem. Je kunt balansventilatie ook vraaggestuurd (en dus zuiniger) maken met sensoren die CO2 en/of vocht meten. Daarmee ventileer je niet meer of minder dan nodig is en wordt het systeem nog zuiniger.

Balansventilatie zorgt voor gezonde lucht in huis. Belangrijk is wel dat je het op de juiste manier gebruikt en bijvoorbeeld de filters regelmatig verschoont. Doe je dat niet, dan werkt het systeem minder goed en kan het via de vuile filters zelfs schimmels en bacteriën het huis in blazen.

Tips voor balansventilatie

Balansventilatie met warmteterugwinning (wtw) is al een behoorlijk zuinig systeem, maar met vraagsturing en een gelijkstroommotor kun je het nog zuiniger maken.
Gebruik de juiste stand. Zet de ventilatie bijvoorbeeld op de hoogste stand tijdens het koken of douchen en als er extra veel mensen in huis zijn.
Zet balansventilatie nooit uit, behalve bij een ramp in de buurt of tijdens onderhoud. Trek dan de stekker eruit, of zet de schakelaar van de groep in de meterkast om (plak een sticker bij die groep).
Vind je dat de balansventilatie lawaai maakt? Laat het ventilatiesysteem dan nakijken door een installateur.
Maak de filters regelmatig schoon met een stofzuiger en vervang ze minstens 2 keer per jaar. Laat elke 2 jaar een onderhoudsmonteur langskomen.
Lucht moet vrij door jouw huis kunnen stromen. Zorg daarom dat er minimaal 1,5 cm tussen de binnendeur en de drempel zit. Of plaats ventilatieroosters in de binnendeuren of -muren.

Huis koelen met balansventilatie

Met centrale balansventilatie met WTW (warmte-terugwinning) kun je het huis in de zomer ook zuinig koelen. Je hebt dan geen airco nodig. Om te koelen, laat je een luchtkoeler in de ventilatie-unit inbouwen. Die heeft een verdamper waarmee de lucht die naar buiten gaat afgekoeld wordt. De binnenkomende lucht stroomt langs de afgekoelde lucht en wordt daardoor ook kouder. Deze manier van koelen gebruikt minder energie dan een airco.

Gebruik de juiste stand

Als je de balansventilatie goed gebruikt, zorgt het voor gezonde lucht in huis. Verkeerde installatie, te weinig onderhoud of verkeerd gebruik kan gezondheidsklachten veroorzaken. Het ventilatiesysteem heeft 2 of 3 standen. Welke gebruik je wanneer?

Bij 3 standen: zet balansventilatie op 1 als er niemand thuis is, op 2 als er wel mensen thuis zijn (ook ’s nachts) en op 3 tijdens koken en douchen.
Bij 2 standen: zet de balansventilatie standaard op 1 (als je thuis bent of weg bent, en ook ’s nachts) en op 2 bij koken en douchen.

Zet de schakelaar altijd op de hoogste stand als er veel mensen in huis zijn, er gerookt of geklust wordt, of als je binnen een was te drogen hebt hangen. Heb je alleen een schakelaar in de keuken? Laat dan een extra (draadloze) schakelaar aanleggen in de badkamer zodat je van daaruit de ventilator harder kunt zetten.

Belangrijk: schoonmaken

In de ventilatie-unit zitten filters. Deze filters houden stof en vuil tegen dat in de binnenkomende lucht zit. Vuil blijft ook achter in de ventielen en kanalen. Daarom moet je de filters, ventielen en kanalen regelmatig schoonmaken of vervangen. Als je dat te weinig doet, komt er te weinig verse lucht binnen en blaast het systeem juist vuil, vocht, schimmels en bacteriën je huis in.

Onderhoud dat je zelf kunt doen:

Vervang de filters 2 keer per jaar door schone filters. Maak ze tussendoor minstens 1 keer schoon met de stofzuiger. Woon je aan een drukke weg, doe het dan vaker. Het kan handig zijn om een herinnering in je telefoon of agenda te zetten, zodat je het niet vergeet.
De ventielen moeten ook af en toe worden schoongemaakt met een schoon sopje. Dit kun je het beste laten doen door de onderhoudsmonteur, elke 2 jaar. Toch zelf doen? Let dan goed op dat je de ventielen niet verwisselt en dat je de instelling niet per ongeluk verandert. Maak ze één voor één schoon. En zet -voordat je ze loshaalt- een klein streepje op het ventiel en de houder zodat je weet hoe je ze terug moet plaatsen.
Vraag de installateur om een gebruiksaanwijzing, of kijk op de website van de leverancier.

Luchten: 10 tot 30 minuten

Luchten is niet hetzelfde als ventileren. Bij luchten zet je ramen tegen elkaar open voor extra afvoer en aanvoer van lucht. Dat is nodig om extra vervuiling in huis af te voeren. ’s Ochtends de slaapkamer luchten is een goed idee. Zet ook een raam of deur in de woonkamer open als er is gerookt, of na een feestje met meerdere mensen, vooral in deze periode met Corona. Meestal is 10 tot 30 minuten luchten voldoende. Als de vervuilde lucht weg is, heeft luchten geen effect meer.

Luchten is géén vervanging van ventileren: ventileren moet continu, 24 uur per dag, het hele jaar door. Lucht alleen als het écht nodig is en zo kort mogelijk in kamers waar de verwarming aan staat. Zet de verwarming tijdens het luchten even uit zodat je niet onnodig warmte verliest.

Bron: Milieu Centraal

Terug naar overzicht

Dit bericht delen: