Heeft je cv-ketel z’n tijd wel gehad? ‘Eérst stoppen met energie verspillen, dán pas verduurzamen’

Het dikke pak sneeuw en vorst van vorige week stonden garant voor winterpret, maar misschien ook voor een energierekening waar je kippenvel van krijgt. Een goed werkende cv-ketel helpt de kosten te drukken.

Wat is een goed moment om de cv-ketel te vervangen?
Sowieso als hij ernstige kuren begint te vertonen en hij je letterlijk en figuurlijk in de kou laat staan. De levensduur is onder meer afhankelijk van gebruik en onderhoud, maar met een beetje geluk hoeft de installatie pas na vijftien jaar vervangen te worden. Door de cv-ketel regelmatig te laten controleren, neemt de kans op storingen en grote mankementen af en in de praktijk leidt een goede afstelling vaak tot energiezuiniger stoken.

Hoe vervang ik de ketel?
Dat is een klus die je voor de veiligheid beter aan een vakman of -vrouw kunt overlaten. Welke cv-ketel geschikt is voor jou hangt sterk af van je woonsituatie. Het kan nooit kwaad om bij de keuze niet alleen op advies van de installateur af te gaan, maar ook je licht op te steken bij onafhankelijke partijen. Zo test de Consumentenbond jaarlijks ketels op zuinigheid, levensduur en betrouwbaarheid. Op de site van de bond vind je een handig stappenplan waaruit een voor jouw situatie geschikte ketel komt rollen.

‘We zien steeds vaker dat consumenten de cv-ketel behouden, maar daar een hybride warmtepomp naast plaatsen.’

Vroeger had je nog ‘gewone’ cv-ketels en vr-ketels (verbeterd rendement), maar vandaag de dag zijn het dankzij Europese regelgeving allemaal hoogrendementmodellen. Het gasverbruik van een hr-ketel kan wel 25 procent schelen, een kostenbesparing die afhankelijk van je verbruik al gauw kan oplopen tot 300 euro per jaar.

Is het moment dat een cv-ketel aan vervanging toe is, niet hét moment om een duurzame stap te zetten?
De overheid wil dat we in 2050 van het gas af zijn, maar dat is nog ver weg. Bij de bouw van nieuwe woningen wordt daar wel al rekening mee gehouden, maar een volledig aardgasvrije woning is voor veel consumenten en hun portemonnee echt nog een brug te ver.

,,We zien wel duidelijk een trend van verduurzaming in bestaande woningen’’, zegt Dick Reijman van branchevereniging Techniek Nederland. ,,Met kleine stappen kun je al veel energie besparen. Zo zien we steeds vaker dat consumenten de cv-ketel behouden, maar daar een hybride warmtepomp naast plaatsen. Die is aanzienlijk goedkoper dan een zelfstandige warmtepomp en eenvoudiger toepasbaar in bestaande woningen. De combinatie van een cv-ketel en hybride warmtepomp kan een mooie eerste stap zijn naar een aardgasvrije woning.’’

Waarom is een halve stap al een goed duurzaam begin?
Een hybride warmtepomp is in feite een omgekeerde koelkast die met een natuurkundig trucje warmte aan de buitenlucht onttrekt en daarmee de cv-ketel een eind ‘op weg helpt’. Het maakt niet uit of dat de bestaande ketel of een nieuw exemplaar is, hij past op praktisch alle modellen.

,,Met een dergelijke combinatie halveer je ruwweg de helft van je gasverbruik’’, zegt specialist Wouter Stemerdink van PureWarmte: ,,Als je het verbruik van een gemiddeld huishouden van 1600 kubieke meter als uitgangspunt neemt, bespaar je zo een paar honderd euro per jaar. Dat is nog meer als je zonnepanelen op het dak hebt liggen. Dan kost de pomp je niets aan elektriciteit en is een besparing van 600 euro mogelijk.

‘Eérst je huis goed isoleren en stoppen met energie verspillen, dán pas verduurzamen’

In veel situaties is een terugverdientijd van tien jaar heel reëel. Als tegenwerping krijg ik dan vaak te horen: ‘Ik weet niet of ik hier over tien jaar nog woon.’ Dat is begrijpelijk, maar een logicafout. Je maandlasten gaan namelijk per direct naar beneden, terwijl je huis in waarde toeneemt en beter verkoopbaar wordt.’’

Een populair model kost met subsidie 3500 euro: ongeveer een derde van wat een volledig zelfstandige warmtepomp kost. Met als voordeel dat een hybride variant eenvoudig te installeren is en er geen radicale aanpassingen, zoals andere radiatoren, nodig zijn. Of je nu wel of niet voor hybride gaat, Stemerdinks advies is in alle gevallen hetzelfde: ,,Eérst je huis goed isoleren en stoppen met energie verspillen, dán pas verduurzamen.’’

Wat maakt een nieuwe ketel zuiniger in gebruik?
Sinds maart vorig jaar is het wettelijk verplicht om bij vervanging de cv-ketel waterzijdig te laten inregelen. Dat betekent dat alle radiotoren precies de benodigde hoeveelheid warm water krijgen om de ruimte optimaal te verwarmen en de ketel minder hard hoeft te werken. In combinatie met de ook verplichte thermostatische kranen op de radiatoren scheelt dat 10 tot wel 15 procent aan gasverbruik. Als je dat nu combineert met een slimme, modulerende thermostaat, stookt jouw cv-ketel zelfs nog zuiniger.

‘Check of de cv-ketel niet in de comfort- maar in de ecostand staat. Dan stook je energiezuiniger.’

Zijn er nog andere opties als je investeren in een nieuwe ketel te duur of riskant vindt?
Ja, je kunt overwegen een cv-ketel te leasen voor zo’n 25 tot 35 euro per maand. Reijman: ,,Dat kan een uitkomst zijn als je nog niet weet wat de gemeente gaat doen. Als die bijvoorbeeld van plan blijkt om over vier jaar de woningen op een warmtenet aan te sluiten, dan is het niet zo handig om nu een nieuwe installatie aan te schaffen. Aan de andere kant: de meeste gemeentelijke plannen worden pas vanaf het volgende decennium uitgevoerd, maar het is altijd verstandig om zelf energiebesparende maatregelen te nemen.’’

Mijn ketel is nog goed. Kan ik daarmee toch zuiniger stoken?
Bij moderne cv-installaties is de aanvoertemperatuur 80 graden, bij oudjes is die nog een graad of 10 warmer. Als je woning goed geïsoleerd is, kun je die temperatuur zelf (of een monteur) best bijstellen naar 70, 60 of soms zelfs 50 graden. Dat kan in gasverbruik zomaar 100 euro per jaar schelen. Check gelijk even of de cv-ketel niet in de comfort- maar in de ecostand staat. Ook dan stook je energiezuiniger.